Días de muertos en Polonia y México / Święta zmarłych w Polsce i Meksyku

Días de muertos en Polonia y México   Wersja po polsku

En Polonia y México, los primeros días de noviembre se conmemora de forma especial a los difuntos. Aunque cada uno de estos países lo hace de manera distinta.

En Polonia, se celebra el Día de Todos los Santos el 1 de noviembre y el Día de las Almas el 2 de noviembre. El Día de Todos los Santos, oficialmente como su nombre lo sugiere, se dedica para recordar a todos los santos de la iglesia católica. Pero la mayoría de la gente no lo festeja tal cual. Como es un día no laborable, gran parte de las personas aprovecha esta fecha para celebrar (extender) el Día de las Almas. El Día de las Almas, es un día para pedir por los familiares difuntos. Unos días antes de la fecha, las personas van a limpiar las tumbas de éstos. Durante la celebración, las familias se reúnen en los cementerios para adornan los sepulcros con flores y velas. Es un día triste y nostálgico, todos guardan respeto por sus difuntos e incluso las televisoras cancelan los programas de comedia.

En México, el Día de Muertos es una de las tradiciones más representativas de la cultura mexicana. Ésta celebración se lleva a cabo los días 1 y 2 de noviembre, el primer día es dedicado al alma de los niños y el segundo a la de los adultos. La creencia popular dice que las almas de los seres queridos que ya partieron, regresan de ultratumba durante estos días. Por esta razón, en las casas de los familiares, amigos cercanos y muy seguido en las escuelas o trabajos, se les "recibe" con una ofrenda (altar) donde se coloca su comida favorita, dulces, fruta, alguna pertenencia representativa y una foto. Además de ser decorada por coloridas flores de cempasúchil. La celebración también incluye la visita a los cementerios, muchos de éstos abren durante las 24 horas de ambos días. Ya que muchas familias acuden a colocar velas sobre las tumbas de sus seres queridos, comer y algunas incluso contratan grupos musicales que interpretan las canciones preferidas de los difuntos frente a su sepulcro. Todo esto hace una atmósfera de fiesta y que se recuerde a los que ya partieron sin amargura.

Los mexicanos tratan de ver todo de una forma alegre y humorística, incluso el tema de la muerte no una excepción. Por lo que otra parte importante de la celebración son dulces en forma de esqueletos, las famosas calaveritas de dulce, el pan de muerto (redondo con tiras que simulan huesos) y las calaveritas literarias. Éstas últimas son versos rimados de situaciones protagonizadas por personajes famosos, amigos o familiares, donde se ironiza el tema de la muerte de forma cómica.

Para finalizar la nota, sólo añadiré que la tradición anglosajona de Halloween es muy popular en México (en Polonia no lo es tanto). Pero no reemplaza la tradición de día de muertos, ésta perdura y seguramente seguirá perdurando por mucho tiempo en la mayoría de los hogares mexicanos.

Las fotos del texto fueron tomadas en Guanajuato y Querétaro (México, 2013), Maków Mazowiecki y Wyszków (Polonia, 2014).

Ir a comentarios

---

Święta zmarłych w Polsce i Meksyku   Versión en Español

W Polsce i w Meksyku w pierwszych dniach listopada w specjalny sposób celebruje się pamięć o zmarłych. Ale w każdym z tych dwóch krajów robi się to w inny sposób.

W Polsce 1 listopada obchodzi się Dzień Wszystkich Świętych a 2 listopada, Dzień Zaduszny. Dzień Wszystkich Świętych oficjalnie, jak nazwa wskazuje, poświęcony jest czczeniu wszystkich świętych Kościoła katolickiego. Ale nie wszyscy ludzie obchodzą go w ten sposób. Najczęściej, jako że jest to dzień wolny od pracy, ludzie zaczynają odwiedzać groby rodzinne. Dzień Zaduszny jest dniem modlitw w intencji zmarłych bliskich. Kilka dni wcześniej ludzie sprzątają cmentarze i czyszczą groby. Podczas uroczystości zadusznych rodziny zbierają się na cmentarzach i zdobią groby kwiatami i świeczkami (zniczami). Jest to dzień smutku, zadumy i wspominania zmarłych. Nawet telewizja często rezygnuje z nadawania programów rozrywkowych.

W Meksyku Dzień Zmarłych jest jedną z tradycji najbardziej reprezentatywnych dla kultury meksykańskiej. Uroczystość odbywa się 1 i 2 listopada, pierwszy dzień jest poświęcony duszom zmarłych dzieci, a drugi, dorosłych. Według ludowych wierzeń, dusze bliskich, którzy odeszli, w te dni wracają z zaświatów. Z tego powodu, w domach rodzin, bliskich przyjaciół i często też w szkołach i miejscach pracy, oczekuje się ich przygotowując ołtarzyki, w których umieszcza się ich ulubione jedzenie, słodycze, owoce, jakiś przedmiot należący do zmarłego i fotografię. Ponadto dekoruje się je kolorowymi kwiatami aksamitki, nagietka. W ramach obchodów także odwiedza się cmentarze, które na ogół są otwarte 24 godziny na dobę w trakcie obu dni. Wiele rodzin przychodzi zapalić świeczki przy grobach swoich bliskich, a także zjeść, a niektórzy nawet wynajmują grupy muzyków którzy grają ulubione piosenki zmarłych przy ich grobach. Wszystko to tworzy atmosferę zabawy a tych, którzy odeszli, wspomina się bez przygnębienia.

Meksykanie starają się patrzeć na wszystko w sposób pogodny, humorystyczny, i nawet temat śmierci nie jest wyjątkiem. Dlatego, inną ważną częścią odchodów Dni Zmarłych są słodycze w formie szkieletów, słynnych czaszek z cukru, czy chleb śmierci (okrągły placek z elementami przypominającymi kości) oraz calaveritas literarias („czaszeczki literackie”). Te ostatnie to rymowane wierszyki opisujące sytuacje z udziałem sławnych osób, przyjaciół lub członków rodziny, w których ironizuje się w żartobliwy sposób na temat śmierci.

Na koniec wspomnę tylko, że anglosaska tradycja Halloween jest także bardzo popularna w Meksyku (w Polsce dużo mniej). Ale nie zastępuje tradycyjnych obchodów dni zmarłych, które są kultywowane i z pewnością przetrwają na jeszcze długi czas w większości meksykańskich domów.

Zdjęcia w tekście zostały zrobione w Guanajuato i Queretaro (Meksyk, 2013), oraz w Makowie Mazowieckim i Wyszkowie (Polska, 2014).